مقدمه

برای ساخت و راه اندازی واحد های صنعتی از چند دیسیپلین مختلف بهره گرفته میشود که شامل موارد ذیل میباشد:

• مهندسی فرآیند
• مهندسی مکانیک
• مهندسی پایپینگ
• مهندسی برق و ابزار دقیق
• مهندسی عمران

مهندسی پایپینگ وظیفه جانمایی تجهیزات ، نحوه اجرا خطوط و بررسی تنش موجود در خطوط را بررسی نموده و در مدل سه بعدی اجرا میکند تا علاوه بر تهیه نقشه های ایزومتریک و جانمایی پایپینگ در صورت برخورد(Clash) چند دیسیپلین قبل از ساخت جلوگیری و نسبت به حل موضوع اقدام گردد زیرا در مدل سازی سه بعدی علاوه بر آیتم های پایپینگی مابقی آیتم های دیسیپلین های مختلف نیز مدلسازی میشود. که در برق و ابزار دقیق شامل سینی انتقال کابل های برق، سینی انتقال کابل های ابزار دقیق، روشنایی و در عمران مدلسازی سازهای مربوط به واحد و پایپرک های خارج از واحد صورت میپذیرد.

و همچنین انتخاب جنس، کلاس کاری، گرید و نوع اتصالات مورد استفاده در سایت را صورت میدهد که اجزا  مورد استفاده در پایپینگ به شرح ذیل میباشد:

• لوله (Pipe)
• فلنج  (Flange)
• واشر (Gasket)
• کاهنده (Reducer) or  (Expander)
• پیچ و مهره (Bolt & Nut)
• انواع شیرآلات (Valve)
• ساپورت خطوط (Piping Support)
• شیرهای کنترلی (Control Valve)
• اجزا ابزار دقیق (Instrument Component)
• تجهیزات ثابت (Fixed Equipment)
• تجهیزات متحرک (Rotary Equipment)
• سه راهی (Tee)
• زانویی (Elbow)

1.مدارک مورد نیاز پایپینگ

مهندسی پایپینگ پس از دریافت مدارک از بخش های مختلف مهندسی اقدام به تهیه مدارک می­نماید. مدارک مورد نیاز پایپینگ که از سایر دیسیپلین ها دریافت میکند شامل موارد ذیل میباشد:

1. مدارک دریافتی از مهندسی فرآیند:

1. نقشه خطوط فرآیندی (PFD).
2. شرح فرآیند
3. نقشه خطوط پایپینگ و ابزار دقیق (P&ID).
4. دیتاشیت فرآیندی برای تجهیزات
5. لیست خطوط

مدارک دریافتی از مهندسی ابزار دقیق و برق :

1. نقشه های سازندگان شامل: شیر اطمینان، شیر کنترلی، ترانسمیترها و ...
2. نقشه سینی های کابل ابزار دقیق
3. نقشه سینی های کابل برق
4. نقشه های هوکاپ

مدارک دریافتی از مهندسی مکانیک:

1. نقشه ها سازندگان تجهیزات
2. دیتاشیت مکانیکی

1. مدارک دریافتی از مهندسی عمران:

1. نقشه سازه

2.لیست مدارک  تولیدی دیسیپلین پایپینگ

پس از دریافت مدارک اقدام به تهیه و تولید مدارک پایپنگ صورت می­پردازد که شامل موارد ذیل میباشد:

1. Plot Plan.
2. Equipment Layouts.
3. 3D modeling
4. Nozzle Orientation and Platforms Design Drawings
5. Isometric Drawings.
6. Piping Plot Plan.
7. Stress Analysis Reports.
8. Piping Material Specifications.
9. Stress Critical Line List.
10. Support Register.
11. Special Supports Drawings
12. Piping MTO
13. Support MTO
14. Pipe Rack Loading.
15. Piping BOM

    ---

    ---

در ادامه به شرح مختصر هر یک از مدارک تولید این دیسیپلین  پرداخته شده است:

1.نقشه Plot Plan

پلات پلن در این مدرک اقدام به تهیه جانمایی کلی کارخانه انجام میگردد که پس از دریافت ابعاد و نقشه هوایی سایت صورت می­پذیرد. پس از دریافت نقشه سایت، جانمایی کلی با توجه به ابعاد مورد نیاز هر واحدها و دسته بندی مخاطره آمیز (Hazardous Area ) بودن آن واحدها، مسیر های دسترسی و همچنین مشخص کردن محل ساختمان اداری و تعمیرات این مدرک تهیه میگردد.

2. مدرک Equipment Layouts

در این نقشه به جانمایی تجهیزات پرداخته میشود. پس از دریافت دیتاشیت های فرآیندی و مکانیکی تجهیزات، همچنین دریافت مدارک مربوط به استراکچر واحد ها اقدام به تهیه جانمایی با رعایت فاصله ایمن تجهیزات نسبت به سایر تجهیزات فرآیندی و همچنین فاصله ایمن تجهیزات نسبت به ساختمان ها اقدام صورت میگردد.

جانمایی تجهیزات فاز 4و5 پارس جنوبی

3. نقشه  3D Modeling

مدل سازی سه بعدی از واحد که شامل مدلسازی تجهیزات ثابت(برج، درام، مخازن و ...) و متحرک (پمپ، کمپرسور و ...)، خطوط ارتباطی درون واحدی و خطوط ارتباطی خارج از واحد، خطوط آتش نشانی، شیرآلات، اتصالات پایپینگی شامل زانویی،سه راهی و ... میباشد. که این مدلسازی جهت تهیه مدارک ایزومتریک خطوط، پایپینگ پلن میباشد.

4. طراحی Nozzle Orientation and Platforms Design Drawings

در این بخش به بررسی جهت مناسب برای قرار دادن نازل های تجهیزات و همچنین مدلسازی سازه شامل تیر آهن، گریتینگ، راه پله، نرده و مابقی المان های سازه پرداخته می­شود.

5. نقشه Isometric Drawings

پس از تهیه مدل سه بعدی از خطوط فرآیندی  و خطوط غیر فرآیندی (شامل: خطوط اتش نشانی و خطوط یوتیلیتی) واحد نقشه دقیقی حاصل میگردد که شامل تمامی اتصالات پایپینگی نحوه اتصال فلنجی (نوع فلنج ) یا جوشی بودن اتصال مورد استفاده است که این مدرک برای اجرای دقیق پایپینگ در سایت مورد استفاده قرار میگرد. این مدرک دقیق ترین مدرک اجرایی محسوب میگردد.

6. نقشه Piping Plot Plan

نقشه جانمایی خطوط فرآیندی و غیر فرآیندی میباشد که بصورت دید از بالا تهیه میگردد که علاوه بر خطوط جانمایی تجهیزات در نقشه موجود میباشد.

7. مدرک Stress Analysis Reports

در این مدرک به تحلیل استرس وارد بر خطوط پایپینگی پرداخته میشود که شامل در نظر گرفتن فشار، دما، وزن خطوط، سرعت باد و ضریب زلزله در منطقه میباشد.

8. مدرک Piping Material Specifications

دراین مدرک با توجه به شرایط عملیاتی که شامل دما و فشار میباشد و همچنین سیال موجود نسبت به انتخاب جنس، گرید، ضخامت و کلاس کاری اتصالات پایپینگ صورت می­پردازد.

9. مدرک Stress Critical Line List

لیستی از خطوط که دارای تنش بحرانی میباشند.

10. مدرک Support Register

با استفاده از گزارش استرس انالیز اقدام به انتخاب ساپورت مناسب با توجه به شرایط بهره برداری صورت می­پردازد گاهی نیز با توجه به گزارش نیاز به اصلاح خطوط پاپیپینگ ملزم میگردد.

11. نقشه Special Supports Drawings

تهیه نقشه ساپورت های خاص. با توجه به شرایط پروژه چند نوع ساپورت بصورت تیپیک طراحی و برای سایز های مختلف افزایش (Scale Up) داده میشود در بعضی مواقع شرایط ایجاب به استفاده از نوع خاص ساپورت که بعضا بصورت موردی استفاده میشود میگردد که الزام به تهیه نقشه ان وجود دارد.

12. مدرک Piping MTO

در این مدرک جزئیات اجزا مورد استفاده در پایپینگ تهیه میگردد که شامل کلاس کاری، متریال مورد استفاده، استاندارد مورد استفاده در ساخت، قطر نامی و ... میباشد.

13. مدرک Support MTO

در این مدرک جزئیات اجزا مورد استفاده در ساپورت تهیه میگردد.

14. مدرک Pipe Rack Loading

در این مدرک محاسبه ی مقدار بار قرار گرفته روی پایپرک محاسبه میگردد که بر اساس آن گروه عمران از نوع مناسب تیرآهن استفاده میکند.

15. مدرک Piping BOM

در این مدرک لیست اجزا مورد استفاده در پاپینگ قرار دارد و بصورت خلاصه تعداد کل اجزا مورد نیاز پروژه گردآوری میگردد.

3.کد و استاندارد

3.1.کد های طراحی

کد های طراحی مورد استفاده این دیسیپلین به شرح ذیل میباشد:

3.2.استاندارد های طراحی

استاندارد های طراحی مورد استفاده این دیسیپلین به شرح ذیل میباشد :

لینک های مرتبط :

• دپارتمان مهندسی فرآیند
• نرم‌افزار نظام لوله‌کشی گاز (NGPS)